Cybervision 64 -------------- AMIGA W KOLORACH TËCZY Moûliwoôci graficzne Amigi na poczâtku jej istnienia stawiaîy jâ na najwyûszej pozycji wôród wszystkich produkowanych komputerów domowych. Niestety, obecnie nawet koôci AGA nie mogâ konkurowaê z graficznym hardware'em "wyûszej klasy ôredniej", produkowanym dla pecetów. Jarosîaw Horodecki Cóû, czasy ôwietnoôci Amigi juû minëîy, miejmy jednak nadziejë, ûe wkrótce powróci ona na wysokie pozycje na liôcie sprzedawanych komputerów. Nie ma jednak co rozpaczaê. Moûna przecieû, nie czekajâc na nowe rozwiâzania Escomu, zaczâê rozbudowywaê swoje maszyny, dostosowujâc je do naszych potrzeb. Doskonaîym nabytkiem bëdzie niewâtpliwie najlepsza z dostëpnych dla Amigi kart graficznych -- CyberVision 64. Jest to jedna z dwóch obecnie dostëpnych dla Amigi 64-bitowych kart graficznych (druga to opisywana juû na naszych îamach SD64). Karta ta oparta jest na doôê popularnym ukîadzie S3 --------------?------------. Sprzedawana jest w dwóch wersjach, z których jedna wyposaûona jest w 2 MB pamiëci obrazu, druga natomiast w 4 MB. Róûnica pomiëdzy tymi dwoma wersjami polega jedynie na tym, ûe karta z 4 MB moûe wyôwietliê obraz 24-bitowy nawet w rozdzielczoôci 1280 na 1024 piksele, natomiast wersja z 2 MB video-RAM radzi sobie z takâ liczbâ kolorów w rozdzielczoôci najwyûej 800 na 600 pikseli. Wynika to oczywiôcie z iloôci pamiëci, potrzebnej do wyôwietlenia takiego obrazu. W tym miejscu muszë, niestety, rozczarowaê uûytkowników wiëkszoôci Amig. Karta ta przeznaczona jest tylko dla A3000 oraz A4000, najlepiej wyposaûonych w najnowszy ukîad Super Buster rev. 11, Kickstart 3.1 oraz procesor MC68040 i jak najwiëkszâ iloôê pamiëci RAM, przy czym 8 MB Fastu wydaje sië tutaj absolutnym minimum, jeûeli myôlimy o w miarë powaûnym wykorzystaniu moûliwoôci karty. Twardy dysk jest czymô najzupeîniej oczywistym. Teoretycznie moûna teû skorzystaê z tej karty, majâc nieco skromniejszâ konfiguracjë (np. zwykîa A3000 z 4 MB RAM), jednak uûywanie jej ograniczy sië wtedy chyba tylko do oglâdania 24-bitowych obrazków i to takûe nie bëdzie zawsze moûliwe. Cóû, postëp. Sama karta dostarczana jest w niezbyt efektownym, czarnym pudeîku, wykîadanym wewnâtrz miëkkâ gâbkâ. Oczywiôcie zawartoôê zabezpieczona jest dodatkowo antystatycznâ torebkâ. O dokumentacji do tego doskonaîego urzâdzenia wolaîbym nie wspominaê. Nie mieôci sië ona w absolutnie ûadnych kategoriach dobrze pojëtej estetyki. Krótko mówiâc, nie przystaje, moim zdaniem, do tak wysokiej klasy produktu. Mimo bardzo sîabej jakoôci wydania instrukcji, znajdziemy w niej wszystkie informacje, potrzebne do poprawnej instalacji karty oraz oprogramowania do niej przeznaczonego. Na koïcu tej kilkunastostronicowej broszurki znajdziemy równieû infomacje o sterownikach, dostëpnych do róûnych profesjonalnych programów, dziëki którym moûna w peîni wykorzystaê moûliwoôci CyberVision 64. Instalacja sprzëtowej czëôci pakietu jest bardzo prosta. Kartë trzeba po prostu wîoûyê do wolnego slotu w A3000 lub A4000 oraz podîâczyê jâ, znajdujâcym sië w pudeîku przewodem, do wyjôcia VGA komputera. W wypadku A4000 bëdzie potrzebna odpowiednia przelotkaa RGB-VGA. Posiadacze A3000, która ma wbudowany flicker-fixer, nie bëdâ mieli tego kîopotu. Na tym wîaôciwie koïczy sië instalacja sprzëtu. Warto moûe jeszcze zwróciê uwagë na wersjë ukîadu SuperBuster i jeûeli jest to wersja 7., przeîâczyê jednâ ze zworek na karcie, co spowolni jej dziaîanie, ale za to spowoduje, ûe karta nie bëdzie powodowaê zawieszania sië komputera. Wymiana SuperBustera na nowy (koszt okoîo 30, 50 DM) wyeliminuje ten problem. Po zamontowaniu karty przechodzimy do czëôci programowej. W zestawie znajdujâ sië dwie dyskietki. Pierwsza z nich to system CyberGFX, stanowiâcy najwaûniejszâ czëôê caîoôci, druga natomiast to zuboûona wersja programu Photogenics, przystosowanego do pracy pod kontrolâ systemu CyberGFX i karty CyberVision 64. Na pierwszym dysku oprócz samego systemu znajdujâ sië takûe sterowniki dla kilku popularnych programów: ADPro, Maxon Cinema4D, ImageFX, Photogenics, PhotoWorx oraz Real 3D. Wspomniany system graficzny, nazwany CyberGFX, to potëûne narzëdzie, dziëki któremu 24-bitowa karta graficzna moûe byê w peîni wykorzystana z poziomu Workbencha. CyberGFX nie jest systemem przeznaczonym tylko dla karty CV64. Z powodzeniem dziaîa on takûe z wieloma innymi 24-bitowymi kartami graficznymi, przez co staî sië obecnie uznanym powszechnie standardem. Dziëki temu nie ma ûadnych problemów ze zdobyciem odpowiednich sterowników do popularnych programów, a takûe z wykorzystaniem w peîni moûliwoôci systemu i karty. Czym jednak jest CyberGFX? Otóû jest to coô w rodzaju nakîadki na system, przechwytujâcej wîaôciwie wszystkie procedury bibliotek systemowych layers, intuition oraz graphics. Dziëki temu oprócz moûliwoôci otwierania standardowych ekranów systemowych o gîëbokoôci oômiu bitów (do 256 kolorów), moûliwe jest otwarcie ekranu 24-bitowego, czyli o 16,7 miliona barw. W tej chwili jedynym problemem jest to, ûe stosunkowo niewiele programów "wie", ûe moûe skorzystaê z tak duûej liczby kolorów na swoim ekranie. Wîaôciwie kaûdy program dostosowany jest do pracy w palecie tylko do 256 kolorów. Tak jest na przykîad z PageStreamem 3.0, który mimo otwarcia ekranu 24-bitowego nadal bëdzie korzystaî tylko z 256 kolorów. Warto tutaj jednak zaznaczyê, ûe wszystkie szanujâce sië firmy zapowiadajâ wprowadzenie odpowiednich poprawek do swojego oprogramowania. Jednym z pierwszych programów, które w peîni potrafiâ wykorzystaê moûliwoôci otwarcia ekranu 24-bitowego, jest Photogenics. Juû teraz umoûliwia on wczytywanie i edycjë 24-bitowych obrazków, wyôwietlajâc je bezpoôrednio w trybie 24-bitowym, bez potrzeby zamiany kolorów na tryb HAM8, jak to sië dzieje w zwykîej wersji Amigi, wyposaûonej w koôci AGA. To tyle, jeôli chodzi o system CyberGFX. Na jego bardziej szczegóîowe omówienie warto by byîo z pewnoôciâ poôwiëciê osobny artykuî. Proponujë natomiast zazpoznaê sië nieco bardziej szczegóîowo z moûliwoôciami i osiâgniëciami samej karty. Oprogramowanie, o czym wczeôniej nie wspomniaîem, instalowane jest za pomocâ standardowego installera systemowego. Pod koniec instalacji musimy okreôliê, jakâ maksymalnâ czëstotliwoôê liniowâ ma nasz monitor. Z im wyûszej czëstotliwoôci moûna skorzystaê, tym lepiej. Z mojej praktyki wynika, ûe doskonaîym rozwiâzaniem jest zastosowanie jednego z popularnych monitorów 15-calowych z cyfrowym sterowaniem. Karta doskonale pracowaîa z monitorem o czëstotliwoôciach 37-120 Hz i 30-64 kHz. Z powodzeniem korzystaê moûna takûe z monitorów o gorszych parametrach, jednak nie uzyskamy wtedy obrazu o naprawdë dobrej jakoôci. Rozdzielczoôci, jakimi dysponujemy po zainstalowaniu sterowników do karty, to 320 na 240, 640 na 480, 800 na 600, 1024 na 768, 1280 na 1024 oraz 1600 na 1200 pikseli. W wypadku wersji 2 MB, jakâ otrzymaliômy do testowania, pierwsze trzy wymienione rozdzielczoôci mogâ byê uruchomione w trybie 8-, 16- lub 24-bitowym, nastëpna w 8- i 16-bitowym, natomiast dwie ostatnie tylko w 8-bitowym. Standardowe ustawienia nie sâ jednak najlepsze, tak wiëc za pomocâ doîâczonego programu naleûy juû rëcznie ustawiê parametry poszczególnych rozdzielczoôci. Muszë tutaj zaznaczyê, ûe program do ustawiania parametrów obrazu nie jest najlepszy, a ustawienie wymaganych parametrów moûe zajâê sporo czasu nawet zaawansowanym uûytkownikom Amigi. Po odpowiednim skonfigurowaniu pakietu warto sprawdziê dziaîanie karty. Pierwsze spostrzeûenie po ustawieniu ekranu Workbencha na 1024 na 768 pikseli w 256 kolorach to znaczne zwiëkszenie szybkoôci odôwieûania zawartoôci ekranu. Róûnica pomiëdzy zwykîym 8-kolorowym hi-res interlace jest îatwa do uchwycenia. Problemy pojawiajâ sië, gdy uruchomi sië dwa, trzy inne programy, które takûe korzystajâ z wîasnych ekranów. Karta przerzuca nie uûywany ekran do pamiëci RAM, tak wiëc przy kilku otwartych na CV64 ekranach pojawia sië niemiîy komunikat "not enough memory to open screen" -- przy 8 MB Fastu. Niezîym rozwiâzaniem jest wtedy po prostu uruchamianie programu na ekran Workbencha. Dziëki temu nie tracimy tak cennej pamiëci na przechowywanie w niej nie uûywanych ekranów. Jakie sâ osiâgi karty? Sâdzë, ûe doîâczona tabelka z wynikami testów programu WSpeed dostarcza wyczerpujâcych informacji. Komentarz jest zbëdny. Warto moûe jedynie zaznaczyê, ûe powolne przeîâczanie ektanów spowodowane jest koniecznoôciâ przesyîania caîego ekranu z pamiëci karty graficznej do RAM-u Amigi. Warto takûe zwróciê uwagë na identyczne wîaôciwie wyniki przy ekranie 16-kolorowym oraz 256-kolorowym. CV64 po prostu tak samo sië zachowuje otwierajâc te ekrany, a róûnica widziana jest tylko i wyîâcznie przez system. Wîaôciwie nie ma wiëc wiëkszego sensu korzystanie z ekranów innych niû standardowe 8-, 16- lub 24-bitowe, a nonsensem jest na przykîad otwarcie ekranu 16-kolorowego, korzystajâc z trybu o 24 bitach. CyberVision 64 to karta graficzna o doskonaîych parametrach, ogromnych moûliwoôciach, sporej cenie oraz duûych wymaganiach. Z pewnoôciâ wyprzedza ona o klasë wszystkie inne tego rodzaju urzâdzenia, stworzone dla Amigi. Niewâtpliwie warto wiëc przed zakupieniem karty graficznej zastanowiê sië, czy nie opîaca sië doîoûyê jeszcze kilku milionów i kupiê choêby wersjë 2 MB CyberVision 64. Róûnicë naprawdë nietrudno zauwaûyê. Urzâdzenie: CyberVision 64 Komputer: Amiga z Zorro III Cena: ??? Dystrybutor: Eureka Wykonanie: 8/10 Obsîuga: 9/10 Montaû: 8/10 Instrukcja: 3/10 Cena/jakoôê: 7/10 Ogólnie: 9/10